Czy można łączyć fundusze z sołectw nie sąsiadujących ze sobą? Czy tylko z sąsiadującymi i trzeba wykazać w obu przypadkach wspólny interes, np. droga łącząca sołectwa, wspólny budynek OSP, plac zabaw itp.? Czy można poprawić źle wypełniony wniosek? W jakich przypadkach może być odrzucony definitywnie i nie przyjęty do realizacji. Z pozdrowieniem – Grzegorz Krajewski, sołtys sołectwa Laski.

Od redakcji: Nowa, obecnie obowiązująca ustawa z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim daje możliwość realizacji wspólnego przedsięwzięcia albo kilku przedsięwzięć przez dwa albo więcej sołectw w danej gminie. I nie muszą to być sołectwa sąsiadujące. Ustawa bowiem nie zawiera takiego wymogu, żeby te sołectwa graniczyły ze sobą.

Odrębne wnioski do wspólnego przedsięwzięcia

W przypadku, gdy sołectwa zdecydują się na to, aby z kwot przypadających im na dany rok budżetowy z funduszu sołeckiego było zrealizowane wspólne przedsięwzięcie, ich zebrania wiejskie muszą uchwalić odrębne wnioski. Uchwalenie odrębnych wniosków jest bowiem wymogiem art. 6 ust. 2 nowej ustawy.

To, że sołectwa postanowią o realizacji wspólnego przedsięwzięcia nie zmienia wymogów dotyczących wniosków. Tu nic się nie zmienia i przedsięwzięcie zgłoszone we wnioskach musi być zadaniem własnym gminy, służyć poprawie warunków życia mieszkańców i być zgodne ze strategią rozwoju gminy. A wniosek wskazujący owo wspólne przedsięwzięcie musi być uchwalony przez prawomocne zebranie wiejskie z inicjatywy sołtysa, rady sołeckiej lub co najmniej 15. pełnoletnich mieszkańców, a oprócz wskazania owego wspólnego przedsięwzięcia musi zawierać uzasadnienie oraz szacunek kosztów (w ramach środków określonych dla danego sołectwa) i musi być przekazany wójtowi najpóźniej do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy.

Wnioski sołectw nie będą prawidłowe, jeśli wspólne przedsięwzięcie w nich wskazane nie będzie służyć poprawie warunków życia mieszkańców każdego sołectwa. Tak więc z każdego z wniosków powinno niezbicie wynikać, że wspólne przedsięwzięcie służy poprawie warunków życia mieszkańców każdego z nich. W ustawie nie ma pojęcia „wspólnego interesu”. W związku z tym w uzasadnieniach wniosków zebrań wiejskich sołectw, które chcą realizacji wspólnego przedsięwzięcia trzeba wykazać, że owo przedsięwzięcie będzie służyć poprawie warunków życia mieszkańców danego sołectwa, ale z przepisów nie wynika, że obu. Jak wskazuje ekspert z dziedziny funduszy sołeckich mec. Rafał Trykozko z białostockiej RIO: Formalnie ustalenie czy mamy do czynienia ze wspólnym przedsięwzięciem jest istotne przede wszystkim dla wójta (burmistrza) przy ocenie wniosków.

Jednakże moim zdaniem w przypadku sołectwa X, na którego terenie nie będzie realizowane owo wspólne przedsięwzięcie, np. budowa placu zabaw, trzeba w uzasadnieniu zaznaczyć dodatkowo, że z placu tego będą korzystać dzieci z X, bo będzie to spełniać wymogi art. 2 ust. 6 ustawy.

Mec. Rafał Trykozko uważa, że sołectwa, które chcą realizować wspólne przedsięwzięcie nie muszą uchwalać jakiegoś porozumienia ani w ogóle formalizować postanowienia o wspólnym przedsięwzięciu: Uzgodnienia między sołectwami co do zamiaru przeznaczenia środków funduszu na przedsięwzięcie o charakterze wspólnym nie muszą być formalizowane; przepisy prawa się do nich nie odnoszą.

Podsumowując: nie trzeba formalnie wykazywać „wspólnego interesu”, a tylko interes mieszkańców danego sołectwa, polegający na poprawie warunków ich życia.

Poprawienie wadliwego wniosku

Wadliwy wniosek można poprawić. Umożliwia to nowa ustawa o funduszu sołeckim w art. 5 ust. 7 i 8. A mianowicie zebranie wiejskie może ponownie uchwalić wniosek, gdy pierwotny został odrzucony przez wójta (burmistrza) z powodu niespełnienia warunków określonych w art. 5 ust. 2 lub 3.2, czyli jeśli zebranie wiejskie, które uchwaliło wniosek nie było prawomocne albo jeśli wniosek został uchwalony z inicjatywy kogoś innego niż sołtys, rada sołecka lub co najmniej 15. pełnoletnich mieszkańców sołectwa. Zebranie wiejskie może uchwalić ponownie wniosek, gdy wójt odrzucił pierwotny, bo nie zawierał on wskazania konkretnych przedsięwzięć (tj. jeśli zebranie wiejskie nie wskazało na co konkretnie ma być przeznaczona kwota z funduszu sołeckiego, tylko podano na dotację dla OSP albo GOK albo innej instytucji lub placówki przez użycie sformułowania np. „dla OSP”). Albo gdy został odrzucony, bo szacunek kosztów nie mieścił się w kwocie przypadającej sołectwu, w szczególności gdy był zaniżony w stosunku do prawdziwych kosztów, bądź gdy tego szacunku brakowało we wniosku albo gdy brakowało uzasadnienia!

Z art. 5 ust. 7 nowej ustawy wynika, że sołectwo nie ma prawa ponownie uchwalić nowego poprawnego wniosku tylko wtedy, jeżeli powodem odrzucenia pierwotnego wniosku było złożenie go po 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy.

Nowy poprawny wniosek musi być uchwalony przez zebranie wiejskie i przekazany  radzie gminy za pośrednictwem wójta przez sołtysa w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji przez sołtysa o odrzuceniu przez wójta pierwotnego wniosku.

Nadzwyczaj krótki, bo tylko 7-dniowy termin, który daje ustawa na złożenie wniosku ponownie uchwalonego przez zebranie wiejskie jednakże oznacza, że nie wszystkie sołectwa będą mogły skorzystać z tej możliwości. Zaliczają się do nich te, w których statutach jest przepis, że minimalny okres od zawiadomienia o terminie zwołania zebrania wiejskiego do jego przeprowadzenia wynosi więcej niż 7 dni.

Ponownie uchwalony wniosek musi być rozpatrzony przez radę gminy w terminie 30 dni od dnia wpływu. Rada gminy powinna podjąć uchwałę o przyjęciu albo o odrzuceniu ponownego wniosku. Jak wskazuje mec. Rafał Trykozko: Wstępną ocenę wniosku ponownie uchwalonego powinien jednak przeprowadzić wójt (burmistrz), aby przygotować projekt uchwały oraz wskazać radzie gminy na powody takiej a nie innej propozycji rozstrzygnięcia. Uchwała rady gminy w sprawie rozpatrzenia ponownie uchwalonego wniosku sołectwa wiąże wójta (burmistrza).

A w jakich przypadkach wniosek powinien być odrzucony definitywnie i nie przyjęty do realizacji? Wtedy, gdy nie spełnia ustawowych wymogów określonych w art. 5 ust. 2 lub 3.2 ww. ustawy.

Hubert Iwanicki